Mae WRAP Cymru yn gweithio i gynorthwyo sefydliadau sector cyhoeddus Cymru trwy ymgorffori cynaliadwyedd yn eu strategaethau masnachol a’u gweithgareddau caffael.
Mae cymorth strategol ar gael i helpu mudiadau i ddefnyddio caffael i ddiwallu eu Nodau Llesiant, yn unol â Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015, ac i alinio â Pholisi Caffael Llywodraeth Cymru a’r strategaeth Tuag at Ddyfodol Diwastraff.
Neidio’n syth i astudiaethau achos a chanllawiau
Pam canolbwyntio ar gaffael?
Mae sector cyhoeddus Cymru yn gwario oddeutu £6 biliwn bob blwyddyn ar nwyddau a gwasanaethau. Felly, mae cyfle sylweddol i gyrff cyhoeddus wneud defnydd cadarnhaol o gaffael i gyflawni deilliannau amgylcheddol, economaidd a chymdeithasol buddiol ac i helpu i wireddu amcanion ‘Y Gymru a Garem’ yn Neddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru).
Mae cynllun cyflawni ‘Ffyniant i Bawb: Cymru Carbon Isel’ yn cyflwyno ymrwymiad i’r sector cyhoeddus ddatgarboneiddio erbyn 2030. Bydd hyn yn gofyn am newid sylfaenol yn y ffordd y caiff nwyddau a gwasanaethau eu caffael, a bydd penderfyniadau a wneir yn awr – yn ogystal â strategaethau caffael yn y tymor hwy – yn dylanwadu ar allu’r sector cyhoeddus i fodloni’r ymrwymiad hwn.
Canfu ymchwil gan Bartneriaeth Gwasanaethau a Rennir GIG Cymru bod tua hanner eu hallyriadau carbon yn cael eu hachosi o ganlyniad uniongyrchol i’w caffael. Bydd symud caffael o ddull ‘trafodaethol’ sy’n canolbwyntio ar gost, i ddull sy’n rhoi mwy o bwyslais ar ‘effaith amgylcheddol cylch bywyd’ yn helpu i baratoi’r gadwyn gyflenwi yng Nghymru ar gyfer marchnadoedd carbon isel y dyfodol.
I gynorthwyo i gyflawni’r amcanion uchelgeisiol hyn, mae WRAP Cymru ar ran Llywodraeth Cymru yn parhau i gynnig cymorth i sefydliadau’r sector cyhoeddus i ymwreiddio cynaliadwyedd yn eu strategaethau caffael a’u harferion neu weithgareddau caffael unigol.
Pa gymorth sydd ar gael?
Mae cefnogaeth ar gael i sefydliadau sector cyhoeddus yng Nghymru i’w helpu i:
- gaffael mwy o nwyddau â chynnwys eilgylch ynddynt; ac i
- gynyddu caffael nwyddau i’w hailddefnyddio.
Prif nod y rhaglen gymorth yw gyrru’r farchnad am gynnwys eilgylch a nwyddau wedi’u hailddefnyddio, a thrwy hynny, godi ymwybyddiaeth, hyrwyddo dull mwy cynaliadwy o gaffael yn y tymor hir, a dangos, trwy arddangos enghreifftiau o arfer gorau, yr arweinyddiaeth a ddangosir gan sefydliadau'r sector cyhoeddus mewn caffael mwy cynaliadwy.
Ar y cyd â nifer o ymgynghorwyr darparu sy’n meddu ar arbenigedd yn y maes, gall WRAP Cymru gynnig amrywiaeth o wasanaethau yn cynnwys:
- Hwyluso gweithdai gyda chyflenwyr a’r rhai sy’n caffael i godi ymwybyddiaeth, archwilio arfer gorau a chanfod atebion i alluogi caffael cynaliadwy
- Cynnal hyfforddiant ar gyfer staff caffael ar egwyddorion ac arfer caffael nwyddau i’w hailddefnyddio a nwyddau â chynnwys eilgylch ynddynt, yn cynnwys defnyddio adnoddau a thechnegau sydd eisoes ar waith pan fo’n briodol
- Ymgymryd ag adolygiadau gwariant strategol i ganfod cyfleoedd a llunio strategaethau caffael i gyrchu mwy o gynnyrch i’w ailddefnyddio neu nwyddau sy’n cynnwys deunydd eilgylch
- Cynorthwyo gyda chynhyrchu manylebau a meini prawf cynaliadwyedd i’w defnyddio mewn ymarferion caffael
- Cynhyrchu adnoddau rheoli contractau pwrpasol, a hyfforddi cyflenwyr a’r rhai sy’n caffael ar sut i’w defnyddio i alluogi monitro, adrodd ar a rheoli perfformiad cyflenwyr yn erbyn amcanion amgylcheddol penodol
- Mynd ati i fodelu opsiynau i ganfod cyfleoedd a blaenoriaethau strategol (megis dylanwadu ar ffactorau yn cynnwys arbedion costau, arbedion carbon, lleihau deunyddiau, cyflawni’r Nodau Llesiant ayyb)
- Cynhyrchu canllawiau, astudiaethau achos a phorth arfer gorau i gynnig arweiniad a chymorth parhaus
Gwneud cais am gymorth
Am wybodaeth bellach ac i wneud cais cysylltwch â thîm Cymorth Caffael Sector Cyhoeddus WRAP Cymru trwy ffonio 02920 100 100.
Fel arall, mae croeso ichi anfon ebost at Resources.Wales@wrap.org.uk.
Astudiaethau achos a chanllawiau
Mae WRAP Cymru wedi bod yn darparu cymorth ar gaffael cynaliadwy ers 2016. Mae astudiaethau achos wedi cael eu llunio i amlygu enghreifftiau o arfer gorau ac i gynnig trosolwg o’r amrywiol gamau a gymerwyd gyda chyrff cyhoeddus i gyflawni deilliannau amgylcheddol, economaidd a chymdeithasol buddiol i Gymru trwy eu gweithgareddau caffael.
Hefyd, mae canllaw caffael cynaliadwy am ddim wedi cael ei lunio i gynorthwyo sefydliadau yn sector cyhoeddus Cymru i wneud penderfyniadau pryniant wedi’u seilio ar dystiolaeth ar gyfer yr holl nwyddau sydd yn cynnwys plastig.
Ceir dolenni i’r astudiaethau achos a’r ddogfen canllaw isod:
- Astudiaeth Achos Caffael Cynaliadwy: Cyflawni nodau llesiant trwy brosesau caffael;
- Cymharu Opsiynau Pecynnu Llaeth ar gyfer Ysgolion Cynradd Sir Benfro;
- Cymharu Opsiynau Pecynnu Llaeth ar gyfer Ysgolion Cynradd Sir Fynwy;
- Astudiaethau Achos Caffael Cynaliadwy Iechyd Cyhoeddus Cymru;
- Astudiaethau Achos Caffael Cynaliadwy - Arwain ar effaithlonrwydd adnoddau;
- Astudiaethau Achos: Defnyddio Strategaeth Gaffael Arloesol i Wreiddio Cylcholdeb yn Adnewyddiad Swyddfa Canolfan Ddinesig Cyngor Abertawe;
- Canllaw i’r sector cyhoeddus ar gaffael plastigion;
- Canllaw i’r sector cyhoeddus ar gaffael nwyddau cynaliadwy.