Mae’r adroddiad hwn yn grynodeb o gamau sydd â’r nod o feithrin diwylliant cyffredinol o atgyweirio ac ailddefnyddio yng Nghymru erbyn 2050 ar gyfer ymgynghori â rhanddeiliaid. Gan gydnabod yr angen dirfawr am arferion atgyweirio ac ailddefnyddio yn wyneb heriau amgylcheddol ac adnoddau, mae’r ddogfen yn amlinellu camau y gellir eu gweithredu ar draws randdeiliaid a sectorau Cymru.

Crynodeb

Ar hyn o bryd, mae’r arfer o brynu’n newydd, defnyddio am gyfnod byr, a gwaredu, yn eang yng Nghymru, fel y mae yng ngweddill y Deyrnas Unedig a gwledydd cyfoethog eraill y Gorllewin. 

Er bod cynhyrchu nwyddau fel dillad, ffonau ac eitemau i’r cartref ar raddfa enfawr wedi golygu mwy o amrywiaeth, llai o gost a gwell hygyrchedd, mae hefyd wedi arwain at niwed sylweddol i’r amgylchedd. Yn fyd-eang, gellir 45% cysylltu o allyriadau i’r model ‘cymryd-gwneud-defnyddio-gwaredu-ailadrodd’ hwn. 

Mae’r ‘Strategaeth Mwy nag Ailgylchu’ yng Nghymru’n anelu at newid y cyfeiriad hwn drwy symud tuag at “ddiwylliant cyffredinol o ailddefnyddio, atgyweirio ac ailweithgynhyrchu yn ein cymunedau a chanol ein trefi”. Mae rhaglen Llywodraeth Cymru ar gyfer 2021-2026 yn ymrwymo i ddatblygu “80 o ganolfannau ailgylchu cymunedol mewn canol trefi” a “hyrwyddo cyfleusterau atgyweirio ac ailddefnyddio i annog siopa diwastraff.”

Fel rhan o’r prosiect atgyweirio ac ailddefnyddio ehangach hwn, fe gomisiynodd Llywodraeth Cymru WRAP i gynnal ymchwil a llunio set o gamau y mae eu hangen i symud tuag at ddiwylliant cyffredinol o atgyweirio ac ailgylchu. Mae’r ddogfen hon yn amlinellu’r camau gweithredu uniongyrchol y mae eu hangen ar gyfer meithrin diwylliant o atgyweirio ac ailddefnyddio yng Nghymru, gan bwysleisio’r angen am ymwneud a chyfrifoldeb rhyngwladol y tu hwnt i’r llywodraeth.

Bwriedir i’r adroddiad hwn ffurfio Map Trywydd ar gyfer gweledigaeth Cymru ond mae angen mwy o ymgynghori â rhanddeiliaid arno.

Y Llwybr o’n Blaenau

Mae’r adroddiad yn amlinellu saith prif gategori ar gyfer camau gweithredu. Mae’r categorïau’n cynnwys cyfanswm o 17 grŵp gweithredu.

  1. Sefydlu ar gyfer llwyddiant. Mae’r rhain yn gamau sylfaenol pwysig, sy’n croesi categorïau, ac yn gallu helpu hwyluso eraill.
  2. Codi ymwybyddiaeth a chyfleu’r manteision. Mae cynyddu galluedd a symbyliad pobl i atgyweirio ac ailddefnyddio nwyddau’n dibynnu ar ymwybyddiaeth a chyfathrebu effeithiol o’r manteision sy’n perthyn i gymryd y camau hyn.
  3. Arweinyddiaeth y sector cyhoeddus. Gall Cymru fanteisio ar ei bwerau datganoledig, gan ddangos cynnydd ar lefel is-genedlaethol a galw am y newid gofynnol mewn polisïau yn y Deyrnas Unedig ac yn rhyngwladol.
  4. Cynyddu cwmpas a hygyrchedd. Er mwyn cymryd rhan mewn arferion atgyweirio ac ailddefnyddio, mae angen i ddinasyddion a rhanddeiliaid allu cael gafael ar y gwasanaethau, gwybodaeth ac adnoddau angenrheidiol.
  5. Partneriaethau ar gyfer cydweithio. Bydd meithrin ymddiried rhwng busnesau, sefydliadau’r sector cyhoeddus a sefydliadau eraill yn y sector atgyweirio ac ailddefnyddio’n hybu cyfleoedd ar gyfer ffyniant o ganlyniad i gydweithio.
  6. Atgyweirio ac ailddefnyddio fel sbardun i fusnes cylchol. Bydd symud oddi wrth werthu nwyddau i’r darparu fel gwasanaeth neu wasanaethau i ymestyn hyd oes y nwyddau hynny’n ei gwneud yn haws i’w cwsmeriaid ddewis atgyweirio ac ailddefnyddio.
  7. Dysgu gydol oes ar gyfer atgyweirio ac ailddefnyddio. Bydd uwchsgilio parhaus mewn addysg ffurfiol a llwybrau gyrfaoedd yn sicrhau bod effeithiolrwydd sgiliau atgyweirio ac ailddefnyddio’n cael eu cynnal mewn tirlun sy’n esblygu’n gyflym iawn.

Lawrlwytho ffeiliau

O lawrlwytho’r adnoddau, rydych yn cytuno i’w defnyddio’n unol â’n telerau ac amodau.

Mae’n bosibl na fydd y ffeiliau hyn yn addas ar gyfer defnyddwyr technoleg gynorthwyol.

  • Tuag at Ddiwylliant Cyffredinol o Atgyweirio ac Ailddefnyddio yng Nghymru

    PDF, 751.69 KB

    Lawrlwytho

Tagiau

Mentrau

Casgliadau ac ailgylchu

Sectorau

Awdurdodau Lleol Llywodraeth genedlaethol ac adrannau Cyrff anllywodraethol Sefydliadau’n ymestyn hyd oes nwyddau