Mae’r offeryn Manteision Ailddefnyddio yn fodel seiliedig ar Excel i amcangyfrif dangosyddion economaidd, amgylcheddol a chymdeithasol ar gyfer ailddefnyddio o’i gymharu â llwybrau gwaredu eraill. Gellir defnyddio hyn i fesur effeithiau cynlluniau ailddefnyddio presennol, modelu manteision posibl ailddefnyddio, a deall y cyfnewidiadau rhwng gwahanol effeithiau ailddefnyddio.
Crynodeb
Datblygwyd yr offeryn Manteision Ailddefnyddio yn wreiddiol yn 2011 i ddarparu dull cyson o asesu effeithiau ailddefnyddio cynhyrchion. Mae wedi cael ei ddiweddaru yn 2024 gyda thybiaethau wedi’u diweddaru a rhyngwyneb sy’n haws ei ddefnyddio. Mae’r offeryn yn seiliedig ar asesiad cylch bywyd a gellir ei ddefnyddio i fodelu neu adrodd ar gamau gweithredu sy’n symud cynhyrchion/deunyddiau i fyny’r hierarchaeth gwastraff. Y newidynnau allbwn yn BOR3 yw potensial cynhesu tŷ gwydr (GWP), costau (i aelwydydd, y llywodraeth a'r trydydd sector), a chyflogaeth (gan gynnwys neu eithrio gwirfoddolwyr).
Nod yr offeryn yw helpu unigolion a sefydliadau sy’n gweithio yn y sector ailddefnyddio i fesur effeithiau amgylcheddol ac economaidd-gymdeithasol allweddol ailddefnyddio. Gellir ei ddefnyddio i:
- Nodi cynhyrchion i ganolbwyntio arnynt yn y dyfodol ar gyfer eu hailddefnyddio (e.e. os oes cyfradd ailddefnyddio isel ond budd potensial uchel),
- Deall y cyfnewidiadau rhwng gwahanol effeithiau ailddefnyddio,
- Tynnu sylw at gyfleoedd ar gyfer newid o fewn llwybr ailddefnyddio neu waredu,
- Deall y rhesymau dros y canlyniadau, a
- Darparu negeseuon ategol ar gyfer ailddefnyddio.
Mae diweddariad 2024 yn cynnwys tair dogfen:
- Offeryn Manteision Ailddefnyddio 3 (BOR 3) yn seiliedig ar Excel. Yn yr offeryn hwn, gall y defnyddiwr ddewis cynnyrch neu grŵp cynnyrch (er enghraifft ‘bwrdd bwyta’ neu ‘ddodrefn cartref’) a chymharu effeithiau dau lwybr gwaredu gan gynnwys tirlenwi, ynni ar gyfer gwastraff (EfW), ailgylchu, paratoi i ailddefnyddio ac ailddefnyddio. Mae’r llwybr ailddefnyddio hefyd yn cynnwys rhagor o opsiynau i wahaniaethu rhwng anfon eitem i siop elusen neu werthu’n uniongyrchol (er enghraifft drwy farchnad ar-lein).
- Canllaw i ddefnyddwyr ar gyfer yr offeryn sy’n cynnwys diffiniadau a ddefnyddiwyd ac esboniadau o’r holl fewnbynnau ac allbynnau yn yr offeryn.
- Adroddiad ar yr effaith ar yr hinsawdd sy’n defnyddio’r offeryn wedi’i ddiweddaru i brofi amrywiaeth o ragdybiaethau ynghylch effeithiau ailddefnyddio ar yr hinsawdd.
Canfyddiadau’r adroddiad ar yr effaith ar yr hinsawdd
Roedd WRAP wedi profi gwahanol ffyrdd o waredu ac ailddefnyddio cynhyrchion dethol i ddiweddaru tystiolaeth ynghylch beth oedd orau ar gyfer mynd i’r afael â newid yn yr hinsawdd. Mae’r canlyniadau’n dangos:
- Nid oes unrhyw lwybr gwaredu yn well na llwybrau ailddefnyddio ar gyfer unrhyw eitem neu bob eitem.
- Mae ailgylchu’n well na llwybrau gwaredu eraill ond nid yw’n well nag ailddefnyddio.
- Anfon cynhyrchion i dirlenwi sy’n cael yr effaith negyddol fwyaf a dylid osgoi hynny, ar wahân i ddillad lle gall fod yn well na llosgi.
- Mae anfon nifer o gynhyrchion i siopau elusen yn rhoi’r budd mwyaf, ar wahân i ddillad lle gall fod yn well cyfnewid dillad am arian.
Yn gyffredinol, mae ailddefnyddio bob amser yn well na’r holl ddulliau gwaredu, gan gynnwys ailgylchu. Mae’r math o ailddefnyddio sydd orau yn amrywio yn ôl cynnyrch ac mae’r fantais gymharol o newid o fusnes fel arfer yn amrywio’n fawr.
Download files
By downloading resources you are agreeing to use them according to our terms and conditions.
These files may not be suitable for users of assistive technology.
