Dadansoddiad cyfansoddiadol cenedlaethol o wastraff trefol a sbwriel yng Nghymru

Dadansoddiad Cyfansoddiadol o Wastraff Trefol yng Nghymru (2022)

Yn 2021, comisiynodd WRAP Cymru ddarn o waith ar ddadansoddi cyfansoddiad gwastraff trefol Cymru. Nod y dadansoddiad o Wastraff Solet Trefol (MSW) a gasglwyd gan Awdurdodau Lleol yw sefydlu sylfaen dystiolaeth gadarn a fydd yn sail i ddatblygu polisi a strategaeth Cymru ar yr economi gylchol ac ailgylchu, gan gynnwys sut bydd targedau ailgylchu’n cael eu cyflawni yn ystod y degawd nesaf. Bydd hefyd yn helpu awdurdodau lleol unigol i gynllunio i gyrraedd targedau ailgylchu yn y dyfodol.

Cafodd y dadansoddiad cyfansoddiad ei gynnal ym mhob un o’r 22 awdurdod lleol yng Nghymru a chafodd ei gynnal dros ddau dymor yn 2022. Cyhoeddwyd y canlyniadau yn Gorffenaf 2023. 
Roedd y dadansoddiad yn dangos bod 882,000 tunnell o’r 1.51 miliwn tunnell o MSW a gasglwyd yn 2021/2022 yn cael eu casglu i’w hailgylchu, naillai ar ymyl y ffordd neu drwy fathau eraill o gasgliadau.

Roedd cyfran y gwastraff gweddilliol ar ymyl y ffordd a oedd yn eang yn ailgylchadwy yn 36.5%. Ar gyfartaledd, roedd 24.7% o’r gwastraff gweddilliol ar ymyl y ffordd a ddadansoddwyd yn wastraff bwyd, ac roedd 11.8% yn cynnwys deunyddiau ailgylchu sych a gaiff eu hailgylchu’n eang.

Gwastraff bwyd yw’r prif ddeunydd targed o hyd, ac amcangyfrifir deilliant o ychydig dros 270,000 tunnell o fewn MSW yng Nghymru yn 21/22. Casglwyd dros 56% o’r gwastraff bwyd a gynhyrchwyd gan gartrefi ar ymyl y ffordd i’w ailgylchu, gwelliant sylweddol o’i gymharu â’r dadansoddiad blaenorol yn 2015 pan oedd yn 47%. Cynyddodd cyfran y deunyddiau ailgylchu sych a ddargyfeiriwyd i ffrydiau ailgylchu ar ymyl y ffordd hefyd ers 2015 – o 72% i 84%.

Dadansoddiad Cyfansoddiadol o Sbwriel yng Nghymru (2018)

Cyhoeddwyd prosiect dadansoddiad cyfansoddiadol hwn ym mis Mehefin 2018, a’i nod oedd mesur cyfansoddiad y gwahanol fathau o sbwriel ac amcangyfrif cyfanswm cyfansoddiad y ffrwd hon yng Nghymru. 

Gan fod sbwriel yn cael ei gasglu mewn sawl ffordd wahanol, cafodd amryw o ffynonellau eu cynnwys yn y dadansoddiad, yn cynnwys: biniau sbwriel, biniau ailgylchu ar hyd y lle a sbwriel a godwyd gan dimau glanhau strydoedd gyda cheirt a thrwy sgubo â llaw mewn pedwar awdurdod lleol yng Nghymru.

Dadansoddiad Cyfansoddiadol o Wastraff Trefol yng Nghymru (2015-16)

Yn 2015, comisiynodd WRAP Cymru ddarn o waith ar ddadansoddi cyfansoddiad gwastraff trefol Cymru; cyhoeddwyd y canlyniadau ym Mehefin 2016. 

Dangosodd y dadansoddiad fod 856,000 tunnell, o blith yr 1.55 miliwn tunnell o wastraff trefol solet a gasglwyd yn 2014–2015, wedi’i gasglu ar gyfer ei ailgylchu un ai ar garreg y drws neu trwy ddulliau casglu eraill. Roedd hyn yn dangos gwelliant sylweddol o’i gymharu â’r dadansoddiad blaenorol yn 2009. 

Canfuwyd bod cryn dipyn o ddeunydd ailgylchadwy yn bresennol o fewn y ffrwd wastraff drefol o hyd. Gwastraff bwyd oedd y prif ddeunydd targed a oedd yn dal i fod yn fwy tebygol o gael ei ganfod yn y ffrydiau gwastraff gweddilliol yn hytrach nag yn y gwastraff bwyd a gasglwyd ar wahân, gyda chyfradd casglu o 47 y cant ar garreg y drws.  Nid oedd y deunyddiau ailgylchu sych mor gyffredin o fewn y ffrydiau gwastraff gweddilliol, gyda chyfraddau casglu da ar gyfer gwydr, papur a cherdyn, rwbel a metelau fferrus.  Nid oedd cyfraddau casglu plastigion trwchus, tecstilau a metelau anfferrus mor uchel â rhai o’r deunyddiau eraill.