Ymchwil Atgyweirio ac Ailddefnyddio ar Sianeli Digidol

Casgliadau ac Argymhellion

Mae’r adroddiad hwn wedi cyflwyno adolygiad cefndir byr o lwyfannau digidol, cyfeiriaduron ac adnoddau dethol sy’n bodoli yng Nghymru, y DU ac yn rhyngwladol. Ymgynghorwyd â rhanddeiliaid hefyd i nodi bylchau a heriau digidol sectoraidd.

Defnyddiwyd yr adolygiad cefndir i lywio’r gwaith o ddatblygu rhestr o opsiynau digidol ar gyfer darparu yn y dyfodol ac anghenion cymorth y sector ailddefnyddio ac atgyweirio yng Nghymru. Cyflwynwyd deg opsiwn cyflawni yn Adran 4, ynghyd ag asesiad cychwynnol o effeithiolrwydd yn erbyn agweddau cymdeithasol, cost a gweithredol.

I gloi, nodwyd 10 opsiwn i’w hystyried ymhellach gan WRAP a Llywodraeth Cymru. Er mwyn bwrw ymlaen â hyn a datblygu cwmpas a chynnwys yr opsiynau ymhellach, gwnaed yr argymhellion canlynol ar gyfer ymchwil ychwanegol:

• Astudiaeth i gymhellion dinasyddion - Amlygwyd gan yr ymgynghoriad â rhanddeiliaid yn yr astudiaeth hon, ac yn y gwaith ymgysylltu â’r farchnad a wnaed gan Circular Communities Scotland, fod y rhesymau pam nad yw pobl yn ailddefnyddio yn gymhleth, ac nad ydynt o reidrwydd yn gysylltiedig â gwybodaeth ond gallai gynnwys rhwystrau eraill i ymgysylltu. Gallai astudiaeth sy’n ymchwilio i gymhelliant dinasyddion i gymryd rhan mewn ailddefnyddio ac atgyweirio, gan gynnwys rhwystrau canfyddedig, fod yn fuddiol ar gyfer gweithgarwch ymgysylltu yn y dyfodol. Byddai hyn yn helpu i ddarparu dealltwriaeth o ba fathau o gynulleidfa sy'n defnyddio gwasanaethau ailddefnyddio ac atgyweirio a pha rai nad ydynt yn eu defnyddio, a'r ffordd orau o ymgysylltu â'r gwahanol segmentau hyn.
• Masnacheiddio yn y sector - Mae’r enghreifftiau o adnoddau digidol a nodwyd yn yr adolygiad cefndir yn ymdrin ag atebion sy’n berthnasol ar lefel busnes a lefel dinasyddion, e.e., B2B neu B2C. Er enghraifft, meddalwedd yn benodol ar gyfer sefydliadau benthyca i'w defnyddio a llwyfannau gwerthu i ddinasyddion eu defnyddio. Mae’n werth ystyried beth ddylai canolbwynt digidol ei ddarparu. A yw'n ymwneud â chael defnyddwyr i gymryd mwy o ran mewn ailddefnyddio ac atgyweirio neu gefnogi sefydliadau i dyfu ac ehangu eu gwasanaethau i wneud yr un peth? Efallai bod y ddwy agwedd yn bwysig. Gellid hefyd archwilio ymhellach i ba raddau y mae mwy o fasnacheiddio'r sector yn ddymunol ac yn ymarferol gyda'r gweithgor rhanddeiliaid a'r sector ehangach.
• Asesiad cost manwl - Cynhaliwyd adolygiad cefndir lefel uchel ac asesiad cost. Argymhellir asesiad cost manylach ar gyfer yr opsiynau a ffefrir, yn ogystal ag adolygiad sy'n cwmpasu sut y gellir darparu pob un a chan ba sefydliadau.
• Asesiad opsiynau manwl - Cynhaliwyd asesiad ansoddol lefel uchel o opsiynau yn seiliedig ar bum maen prawf a nodwyd. Gellid cynnal proses asesu opsiynau fanylach ochr yn ochr â'r asesiad cost a argymhellir. Byddai hyn yn caniatáu i'r meini prawf asesu gael eu modelu a'u harchwilio'n fanylach ac i asesiad opsiynau pwysol gael ei gynnal i brofi aliniad â holl flaenoriaethau'r rhanddeiliaid. Byddai hyn hefyd yn cynnwys ystyried sut i fesur effeithiau buddiol cyfranogiad cynyddol mewn ailddefnyddio ac atgyweirio o safbwynt cost, amgylcheddol a chymdeithasol.
• Defnydd o’r cyfryngau cymdeithasol ar lefel gymunedol - ni chwiliwyd Facebook a llwyfannau cyfryngau cymdeithasol eraill yn helaeth ar gyfer y prosiect hwn oherwydd yr amser dan sylw. Byddai angen i adolygiad o'r fath nodi ac o bosibl ddod yn aelod o lawer o grwpiau lleol i ddarganfod mwy am sut mae'r llwyfannau digidol yn cael eu defnyddio mewn gwirionedd. Gallai astudiaeth hirach ymchwilio i ddefnydd a photensial y llwyfannau hyn yn fwy manwl, e.e., trwy ganolbwyntio ar brosiectau a mentrau dethol fel astudiaethau achos.